تأثیر کوهنوردی بر سلامتی جسمی و روحی

تأثیر کوهنوردی بر سلامتی جسمی و روحی

دلایل متعددی برای پرداختن به سفرهای پیاده‌روی در طبیعت یا اعزام به سفرهای کوهنوردی وجود دارد.

هر دوی این ورزش‌های فضای باز، فرد را مستقیماً در قلب طبیعت قرار می‌دهند؛ از مناظر، صداها و رایحه‌های طبیعی بهره‌مند می‌سازند و فرصتی برای گسستن از هیاهو و دغدغه‌های دنیای مدرن فراهم می‌آورند.

علاوه بر این، هر دو فعالیت‌های اجتماعی بسیار مطلوبی به شمار می‌روند. می‌توان با دوستان یا اعضای خانواده به یک سفر خصوصی مبادرت ورزید و روابط را تجدید نمود یا به یک تور گروهی پیوست و با افراد جدید آشنا شد. در هر صورت، تقریباً می‌توان اطمینان داشت که خاطراتی ماندگار خلق خواهد شد.

با این وجود، یکی از مهم‌ترین انگیزه‌ها برای آغاز یا تداوم علاقه به پیاده‌روی و کوهنوردی، فواید بی‌شماری است که برای سلامت جسمی و روانی به ارمغان می‌آورند.

پیاده‌روی و به ویژه کوهنوردی، فعالیت‌های بدنی طاقت‌فرسایی هستند. برای بهره‌مندی و پیشرفت در آن‌ها، کسب و حفظ آمادگی جسمانی مطلوب امری ضروری است.

لیکن، پاداش این تلاش بسیار ارزشمند است. نه تنها فرد به طبیعت بکر راه می‌یابد و از مناطقی بازدید می‌کند که وسایل نقلیه موتوری، شهرها و حتی مستندهای حیات وحش قادر به ارائه تصویر آن نیستند، بلکه از مزایای متعدد سلامتی مرتبط با این فعالیت‌ها نیز بهره‌مند می‌گردد.

در ادامه، فقط چند مورد از مهم‌ترین فواید سلامتی که کوهنوردی و پیاده‌روی دارند، توضیح داده شده است.

ایجاد عادت‌های سالم و منظم

پیش از اقدام به هرگونه صعود جدی به کوهستان یا سفر پیاده‌روی طولانی، اغلب کوهنوردان و علاقه‌مندان به پیاده‌روی ملزم به انجام تمرینات بدنی به منظور آمادگی خواهند بود.

اغلب راهنمایان توصیه می‌کنند که شرکت‌کنندگان حداقل سه ماه را به آماده‌سازی برای سفر خود اختصاص دهند و ترکیبی از برنامه‌های تمرینی انعطاف‌پذیری، قلبی-عروقی و قدرتی را دنبال کنند.

این برنامه‌ها ممکن است شامل ترکیبی از دویدن‌های دو بار در هفته، مراجعه به باشگاه ورزشی سه یا چهار بار در هفته و اختصاص دادن زمان به انجام یوگا در صبح یا عصر باشد. صرف نظر از تمریناتی که انتخاب می‌کنید، احتمالاً در طول دوره آمادگی خود به نوعی روال منظم دست خواهید یافت.

پس از دستیابی به قله کوه یا اتمام پیاده‌روی یا پیمایش خود، احتمالاً حفظ همان روال تناسب اندام برایتان دشوار نخواهد بود. این امر نه تنها شما را در وضعیت جسمانی مطلوب حفظ می‌کند، بلکه همواره شما را برای هرگونه فرصت کوهنوردی یا پیاده‌روی آتی آماده نگه می‌دارد.

کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی

بیماری قلبی ناشی از تجمع بیش از حد پلاک در شریان‌های کرونری و محدود شدن جریان خون به قلب ایجاد می‌گردد. بر اساس اعلام مؤسسه سنجش و ارزیابی سلامت، این عارضه از جمله علل اصلی مرگ و میر در سطح جهان به شمار می‌رود.

پیاده‌روی و کوهنوردی از جمله روش‌های متعدد برای کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی محسوب می‌شوند. فعالیت بدنی راه رفتن و صعود، میزان لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) را در خون افزایش می‌دهد.HDL که به عنوان کلسترول خوب شناخته می‌شود، به بدن کمک می‌کند تا کلسترول بد (LDL) را جمع‌آوری کرده و برای حذف شدن به کبد منتقل نماید.

با افزایش ضربان قلب در حین پیاده‌روی یا کوهنوردی، این دو ورزش به طور همزمان به کاهش سطح تری‌گلیسیرید نیز کمک می‌کنند. تری‌گلیسیرید نوعی چربی موجود در خون است. هنگامی که سطح آن بیش از حد بالا می‌رود، می‌تواند در تجمع پلاک در شریان‌ها نقش داشته باشد.

افزایش تراکم استخوان

پیاده‌روی و کوهنوردی هر دو تمرینات تحمل وزن هستند و شامل حرکات پلایومتریک می‌شوند که هر دوی آن‌ها به افزایش تراکم استخوان و کاهش سرعت از دست دادن کلسیم کمک می‌کنند.

هر دوی این ورزش‌های فضای باز مستلزم آن هستند که بدن خود را در خلاف جهت جاذبه و به سمت بالا حرکت دهید. به دلیل میزان و دفعات فشار عضلانی ناشی از صعود یا پیاده‌روی در سربالایی، استخوان‌ها به طور فزاینده‌ای متراکم‌تر و در برابر شکستگی مقاوم‌تر می‌شوند.

میزان فشار عضلانی در طول ورزش نیز به افزایش تراکم استخوان کمک می‌کند. صعود و پیاده‌روی با یک کوله‌پشتی نسبتاً سنگین، به همان روشی که وزنه‌برداری انجام می‌دهد، به میزان فشاری که وارد می‌شود می‌افزاید.

علاوه بر این، هر دوی این ورزش‌های فضای باز عضلات پا و کمر شما را تقویت می‌کنند، که به نوبه خود به حفظ استخوان‌های شما در جای خود کمک می‌کند. صعود و پیاده‌روی با وضعیت بدنی صحیح می‌تواند به پیشگیری یا معکوس کردن اثرات پوکی استخوان، بیماری‌ای که در آن توده استخوانی با گذشت زمان تحلیل می‌رود، و همچنین آرتروز کمک کند.

بهبود سلامت روان

علاوه بر بهبود جنبه‌های مختلف سلامت جسمانی، پیاده‌روی و کوهنوردی روش‌های فوق‌العاده‌ای برای ارتقای سلامت روان نیز به شمار می‌روند.

مطالعات نشان داده‌اند که شرکت در فعالیت‌های بدنی گروهی در طبیعت، افکار منفی و وسواسی مربوط به خود را کاهش می‌دهد؛ افکاری که به افسردگی و اضطراب نسبت داده می‌شوند.

ورزش کردن در طبیعت همچنین راهی عالی برای افزایش اندورفین است. اندورفین‌ها گیرنده‌های مرتبط با لذت در مغز را تحریک می‌کنند و باعث ایجاد حس خوب و آزادسازی انرژی می‌شوند؛ انرژی‌ای که ممکن است در ایجاد اضطراب نقش داشته باشد.

کوهنوردی، به طور خاص، مستلزم تمرکز بر دستیابی به یک هدف به عنوان عضوی از یک تیم است. تمرکز بر فعالیت‌های سازنده، مانند صعود از یک صخره یا عبور از یک یخچال طبیعی برای رسیدن به قله کوه، عزت نفس و احساس ارزشمندی فرد را بهبود می‌بخشد.

این فعالیت همچنین مغز را وادار به حل مسئله می‌کند و چابکی ذهنی را ارتقا می‌دهد؛ تمام این موارد با عملکرد سالم‌تر مغز مرتبط هستند.

بهبود کیفیت خواب

اگر برای داشتن یک خواب شبانه آرام مشکل دارید، کوهنوردی می‌تواند مفید باشد.

قرار گرفتن در معرض ویتامین D می‌تواند به تنظیم چرخه خواب و بیداری شما کمک کند. همچنین، قرار گرفتن در فضای باز و ورزش کردن دمای بدن شما را بالا می‌برد، بنابراین وقتی دمای داخلی بدن کاهش پیدا می‌کند، می‌تواند شما را به خواب فرو ببرد.

پزشکان اظهار می‌دارند: «شما فقط می‌توانید به اندازه‌ای سخت تمرین کنید یا به خوبی عمل کنید که بعد از هر جلسه تمرین ریکاوری کرده باشید. و خواب نقش کلیدی در ریکاوری و سازگاری با ورزش دارد که منجر به بهبود مستمر در تناسب اندام می‌شود.»

تقویت تعادل

پیاده‌روی و کوهنوردی هر دو ورزش‌هایی تمام بدنی هستند. این فعالیت‌ها علاوه بر بهبود استقامت قلبی-عروقی و تقویت عضلات بالا و پایین تنه، برای بهبود تعادل نیز بسیار مفیدند.

راه رفتن و صعود از سطوح ناهموار، عضلات مرکزی بدن شما را به گونه‌ای درگیر می‌کند که کمتر نوع دیگری از تمرینات قادر به انجام آن است. نوع حرکت جانبی که در حین پیاده‌روی یا کوهنوردی انجام می‌شود، عضلات شکم، پا و کمر را که همگی در تعادل نقش دارند اما به ندرت در فعالیت‌های روزانه به کار گرفته می‌شوند، به نحو بهتری تقویت می‌کند.

به طور معمول، پیاده‌روی و کوهنوردی همچنین می‌توانند هماهنگی چشم و پا و قدرت تشخیص شما را بهبود بخشند. هر دوی این ورزش‌ها به شما این امکان را می‌دهند که عبور از سطوح ناهموار را تمرین کنید، محدودیت‌های خود را بشناسید و در جهت بهبود آن‌ها تلاش نمایید.

کاهش وزن مؤثرتر

در حالی که هر نوع ورزشی، اگر به درستی انجام شود، به کاهش وزن کمک می‌کند، پیاده‌روی و کوهنوردی در ارتفاعات بالا روش‌های به‌ویژه مؤثری برای این منظور هستند.

مطالعات نشان داده‌اند که گذراندن حتی یک هفته در ارتفاعات بالاتر به افراد در کاهش وزن کمک می‌کند. تصادفی نیست که جوامع کوهستانی نسبت به جوامع همسطح دریا، سطوح چاقی بسیار پایین‌تری دارند.

دلیل این امر آن است که گذراندن مدت زمان طولانی در ارتفاعات بالاتر، متابولیسم بدن را تسریع می‌کند و پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها را سریع‌تر پردازش می‌کند، در حالی که اشتها را نیز کاهش می‌دهد.

با این حال، این بدان معناست که هنگام ورزش در ارتفاعات باید هوشمندانه عمل کنید. حتماً قبل از رفتن به ارتفاعات بیش از 2000 متر به درستی با آن سازگار شوید. همچنین مطمئن شوید که به درستی غذا می‌خورید، از جمله مصرف کربوهیدرات‌های خوب و پروتئین فراوان.

پیاده‌روی و کوهنوردی به طور منظم، علاوه بر کمک به کاهش وزن، به حفظ وزن پس از کاهش آن نیز کمک می‌کند. کوهنوردان و پیاده‌روها می‌توانند بین 60 تا 300 کالری در هر کیلومتر بسوزانند.

رفتن به پیاده‌روی یا کوهنوردی یک بار در هفته به شما کمک می‌کند تا وزن ناخواسته را کاهش دهید و آن را نیز حفظ کنید، که این امر مؤثرتر از رژیم غذایی به تنهایی است.

کمک به بهبودی از سرطان

در حالی که پیاده‌روی و کوهنوردی سرطان را درمان نمی‌کنند، برخی تحقیقات نشان می‌دهند که ممکن است فواید سلامتی داشته باشند که به کاهش احتمال بازگشت یا جلوگیری از عود سرطان کمک می‌کنند.

تحقیقات منتشر شده در مجله بین‌المللی پزشکی ورزشی نشان داد که زنانی که به سرطان سینه مبتلا بودند و مردانی که سرطان پروستات داشتند، پس از انجام کوهنوردی‌های طولانی‌مدت، میزان استرس اکسیداتیو کمتری داشتند. اعتقاد بر این است که استرس اکسیداتیو در شروع، پیشرفت و بازگشت سرطان نقش دارد.

مطالعات نشان می‌دهند که این پیاده‌روی‌ها ممکن است ظرفیت آنتی‌اکسیدانی خون بیماران مبتلا به سرطان را بهبود بخشد. همچنین به خوبی ثابت شده است که ورزش منظم به بهبود پیش‌آگهی بیماران در حال بهبودی از سرطان کمک می‌کند.

کاهش سطح استرس

در نهایت، در مقایسه با برخی دیگر از انواع ورزش، شواهد رو به رشدی وجود دارد که پیاده‌روی را به کاهش استرس مرتبط می‌داند، که به نوبه خود با بهبود خواب مرتبط است. باز هم، کلید نقش کوهنوردی در ارتقای سلامت روانی و عاطفی تا حد زیادی به محیط آن بستگی دارد. زیرا شما همیشه آن را در طبیعت انجام می‌دهید و نه در یک باشگاه ورزشی یا یک منطقه شهری. تحقیقاتی مانند مطالعه‌ای در سال 2015 نشان داد که شرکت‌کنندگانی که به مدت 90 دقیقه در یک محیط طبیعی پیاده‌روی کردند، سطوح پایین‌تری از نشخوار فکری (تمرکز بر محتوای منفی) را گزارش کردند و در مقایسه با افرادی که در یک محیط شهری پیاده‌روی کردند، فعالیت کمتری در ناحیه‌ای از مغز مرتبط با خطر ابتلا به بیماری‌های روانی نشان دادند.